Enkele dagen geleden werden de nieuwe plannen van De Lijn (lees: Pegasusplan 2.0) opgepikt door de reguliere media. De ambitieuze doelstellingen worden terecht overal gelauwerd, maar wij zijn toch van mening dat enkele voetnoten op zijn plaats zijn.
Mensen met een goed geheugen en/of een interesse in openbaar vervoer kennen het Pegasusplan vooral nog als het ambitieuze toekomstplan waarmee De Lijn in 2003 op de proppen kwam, om er vervolgens een decennium lang in alle talen over te zwijgen. In dat plan werd voluit gekozen voor de vertramming van lijn 3 (Mariakerke – Gentbrugge), een drukke buslijn die het historische centrum doorkruist. De goede intenties uit 2003 werden uiteindelijk pas hard tijdens de eerste fase van het KoBra-project, in de vorm van afsplitsende wissels aan Sint-Michielshelling en Belfortstraat. In de periode 2014 – 2015 wordt de Belfortstraat overigens heraangelegd als stadsboulevard, met tramsporen die leiden tot en met Sint-Jacobs.
Vroeger werd als reden voor het uitblijven van nieuwe tramverbindingen constant verwezen naar de nood aan een nieuwe tramstelplaats. Er was simpelweg niet genoeg plaats om alle bijkomende tramvoertuigen te stockeren. In het kader van stadsontwikkelingsproject ‘Bruggen naar Rabot’ werd gekozen om een stelplaats te bouwen in de Wondelgemse Meersen, genaamd ‘Wissenhage’. Eerst bouwde men de verbinding tussen de Wondelgemse Meersen en de Blaisantvest, een tram/fietsbrug over de Nieuwe Vaart met naam ‘Gaardeniersbrug’. Opgeleverd in 2010 en nog steeds geen tramsporen te bespeuren, laat staan een tramstelplaats.
Fast-forward naar het heden: in het ‘nieuwe’ plan gooien de beleidsmakers nogal abrupt het roer over, en worden alle budgetten ingezet op de vertramming van lijnbundel 7 (71, 72, 73,..). Cijfers tonen namelijk aan dat deze lijn dagelijks door zo’n 27.000 reizigers gebruikt wordt. Recente tellingen brachten eveneens aan het licht dat 17% van alle treinreizigers die aan Station-Gent-Sint-Pieters overstappen op openbaar vervoer, uiteindelijk op de 7x-bundel belanden. Een duidelijk signaal dat de verbinding onder druk staat, en een onmisbare indicator dat dit traject baat zou hebben bij een eventuele vertramming. Het traject ligt al in grote lijnen vast: van de Kortrijksesteenweg in Sint-Denijs-Westrem langs de Voskenslaan naar het Sint-Pietersstation, over de Heuvelpoort naar de Zuid en via Sint-Anna en de Kasteellaan naar de Dampoort. Men geeft aan te willen beginnen in Sint-Denijs-Westrem, in het jaar 2016.
Hoe het nu zit met de plannen voor tram 3, daar wordt in het laatste persbericht in alle talen over gezwegen. Deze vreemde koerswijziging werpt heel wat vragen op.
- Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de tramsporen die vanaf volgend jaar gelegd worden in de Belfortstraat? Is men werkelijk van plan om deze minstens een decennium niet uit te baten?
- Hoe zit het nu eigenlijk met de toekomstige tramstelplaats ‘Wissenhage’? Opeens zijn nieuwe tramlijnen wel mogelijk, zonder nieuwe stelplaats. Is hier dan jaren fout over gecommuniceerd of is er alsnog schot in de zaak gekomen?
- Hoe exact wil men de tram laten keren aan de Dampoort, een gebied waar gevochten wordt om elke vierkante centimeter?
- Waarom wil men eerst werk maken van de Kortrijksesteenweg, terwijl hier duidelijk veel minder meerwaarde te rapen valt?
- Waarom krijgt Sint-Denijs-Westrem een bijkomende tramlijn, terwijl de tienduizenden inwoners van randgemeenten als Sint-Amandsberg in de kou blijven staan?
- Hoe verantwoordt met de gigantische kosten die gepaard gaan met de tunnelverbreding onder de spoorlijn even voorbij de E40-oprit aan de Kortrijksesteenweg?
- Hoe zit het dan met de tramlus op de Loop? Hierover wordt eveneens geen woord over gerept, terwijl een tramlus en een nieuwe tramlijn op luttele honderden meters van elkaar toch enigszins gefronste wenkbrauwen oproept.
Vooraleer grote budgetten worden uitgetrokken ten dienste van dit gigantische tramproject, dringen wij aan om ook andere opties te bekijken. Iedereen weet dat vier jaar te weinig is om ettelijke spoorkilometers aan te leggen in de Gentse binnenstad. Met een beetje deductie kom je al er al vlug op uit dat de Kortrijksesteenweg het enige gerealiseerde deeltraject zal zijn in 2020. Onverenigbaar met de dagelijks groeiende mobiliteitsdruk in Gent. Diverse studies wezen al uit dat de bezettingsgraad van openbaar vervoer recht evenredig is met de bevolkingsdichtheid van een gebied.
Kleinschaligere ingrepen kunnen vlugger en goedkoper een grotere impact hebben op de Gentse mobiliteit. Hierbij kijken we uitdrukkelijk naar de Steendam. Momenteel zijn de plannen om deze as te vertrammen in de koelkast gestoken. Raar, want zo bekomt men de verbinding tussen Gent-Sint-Pieters en Gent-Dampoort met een fractie van de spoorkilometers en op die manier worden de tramsporen in de Belfortstraat daadwerkelijk benut in tegenstelling tot huidige plannen. Het zou ook het perfecte startschot zijn van een heraanleg van de omgeving rond de Sint-Jacobskerk. Nieuwe tramlijnen kunnen enkel toegejuicht worden. Maar hier wordt alles op één paard ingezet, en het ziet er niet het snelste uit.
Tekst: Lucas Selfslagh / Beelden: Amaury Henderick, consumentaris / Bron: gent.delijn.be
Interessante analyse en heel terechte vraagtekens!
Volgens het planning gaan ze ook een spoor leggen vanaf de Voormuide tot Dampoort, waardoor er een tramring ontstaat wanneer je onderdelen van lijn 4 en 7 zou combineren. Misschien is het De Lijn vooral om die ring te doen?
Natuurlijk kennen we De Lijn en de uitvoering van hun ambiteuze plannen ondertussen wel al…
Mooie analyse, maar er ontbreken een paar hoofdrolspelers. Te beginnen met de Vlaamse regering. Zij is de sturende overheid van de Lijn. Zij heeft de plannen voor Wissenhage afgeschoten, en de Lijn opgelegd er een PPS (Publiek Private Samenwerking) van te maken. Andere hoofdrolspeler: de NMBS-holding. Zij zijn eigenaar van de gronden aan het Dampoortstation. Het masterplan dat daar moet groeien is -minstens- even complex als dat aan Gent Sint-Pieters. Ook hier moeten x aantal overheden samen tot een zinvol geheel komen, waar ook omvorming van de R40 in de nabijheid van de zwaaikom een dure en complexe rol spelen. Tel daar nog bij dat afgelopen jaren de NMBS begon te dromen over extra sporen tussen Dampoort en Sint-Pieters. Euh, niemand vergeten? De Lijn ambieert (naar mijn aanvoelen) niet om Sint-Pieters met Dampoort te verbinden (daarvoor neem je best de trein) maar om die twee stations te verbinden met het stedelijk weefsel. Sint-Anna, Zuid en Heuvelpoort bulken van de stedelijke functies. Goede zaak dus. Een groot deel van de beschikbare wegen zijn breed, wat een snellere werf mogelijk maakt dan in de smalle Steendam. En hou zou je over de huidige Kemelbrug een zware tramlijn laten lopen? Ik heb geen idee. De brug vervangen? Het historische deel van Gent is voor wegenwerven een weerbarstig monster.
Nog één positief punt: de Lijn etaleerde -eindelijk- de ambitie om een ringlijn te maken. Ook vanuit de Muide zou de tram “oprukken” naar de Dampoort. Momenteel is het Zuiden van Gent één grote werf. De windrichting die volgt is zeer duidelijk.
.
Natuurlijk hebben andere deeltrajecten eveneens een belang voor de mobiliteit in Gent, maar hét traject dat de meeste druk van de ketel zou halen is onomstotelijk de Steendam. Vandaar dat ik niet snap dat een tramlijn naar de Quick in Sint-Denijs momenteel vanboven op het lijstje van De Lijn staat..
Vooral het punt dat toch écht niemand in Gent gelooft dat De Lijn en de overheden er in zullen slagen om in 4 jaar al die werken te realiseren?
Kijk naar de PAG-AS, daar zijn de eerste werken gestart in 9/2011, en ze “zouden moeten” klaar zijn voor de Gentse Feesten in 2014, “zouden moeten”.
En dat gaat dan nog “maar” over het renoveren en heraanleg van de al bestaande infrastructuur.
In de plannen voor Lijn 7 moeten veel grotere, ingrijpendere werken gebeuren dan dat, en als men in 2016 niet op 6 plaatsen tegelijk de werken aanvat, is 2020 volgens mij een totaal onhaalbare kaart.
Een tram over de Heuvelpoort, ik nodig iedereen die daar niet met de buurt bekend is uit om eens de nu al complexe verkeersstromen daar te gaan bekijken van aan de zijlijn, en daar nog een tramlijn bij in te beelden, tenzij ze daar ook een tunnel graven.
Ik stel voor dat men dan in de middenberm van de “Stadsboulevard” koffiekraampjes en donutverkopers zet, naast hamburgerkramen,… want dan zal je daar nog veel meer en langer staan aanschuiven dan nu het geval is denk ik, de hele dag door.
Er is nu, bijna 2014, nog geen duidelijkheid over waar ze die tram nu eigenlijk willen aan St-Anna, Dampoortstation en dergelijke, dan volgen ettelijke onderzoeken en effectenrapporten, gevolgd door waarschijnlijk de ene na de andere rechtszaak en procedures voor de Raad Van State, nee ik zie het niet gebeuren.
Zoals in het artikel terecht aangehaalde, wat is men van plan met de Gaardeniersbrug, een brug die er bijna 4 jaar onaangeroerd bijligt, en die +7 miljoen gekost heeft, en wat is het nut van één van een straat als de Belfortstraat volledig opnieuw in te richten met tramsporen waar al 10 jaar sprake van is, om dat plan vervolgens te droppen en dat daar maar gewoon te laten liggen?
Openbaar vervoer heeft in België, Vlaanderen, Gent, (van welk niveau je ook voorstander bent) nog letterlijk een hele lange weg af te leggen.
Er wordt geen coherent beleid gevoerd, niet door De Lijn, niet door de overheden, als je iets aan mobiliteit / stedelijk beleid wil doen, zal het er op aankomen om de komende jaren serieus, maar dan ook echt serieus te investeren in een amalgaam aan oplossingen, zowel voor het openbaar vervoer als voor fietsers en automobilisten.
Losse flodders als deze, heel vergelijkbaar met Pegasusplan uit 2003, kunnen, aangezien ze niet uitgevoerd zijn/worden amper een echte impact hebben.
Ik veronderstel dat het westelijks stuk van lijn 3 voor “later” is omdat dat de wegenis en rioleringen nog maar juist heraangelegd zijn (herinner U, nog geen 10 jaar geleden: de Steendam, Dampoortstraat en de Dendermondse steenweg van de Dampoort tot de Heirnis). Die sporen hadden ze toen moeten leggen, maar dat hebben ze niet gedaan. Dat ze dat stuk nu voorlopig toelaten versta ik, al is het hun eigen schuld.
In dat Pegasusplan van 2003 stond ook die lijn 7, van St-Denijs tot Oostakker en Lokristi. Tram 3 stond daar toen nièt volledig op (geen tram bijvoorbeeld door de Poel!). Dat ze nu eindelijk gaan aanvangen met de werken vind ik een goede zaak, beter laat dan nooit, en als ze de verlenging naar St-Amandsberg na 2020 doen tja, ik zal content zijn als er voorlopig tenminste tot de Dampoort al een tram rijdt… eerst nog zien, maar als een tram van St-Denijs tot Dampoort niet lukt, dan gaat een tram door St-Amandsberg zeker niet lukken.
De tram kan trouwens perfect onder de oude tunnel onder de spoorweg Gent – Rijsel. Op de voorbije contactavond hebben ze dat getoond. Voor de rest is de aanleg van een tramlijn op een brede steenweg die toch dringend aan vervanging toe is vrij eenvoudig en ik veronderstel dus goedkoop. Da’s alleszins veel gemakkelijker dan een nieuwe reolering leggen in een eeuwenoude straat als de Annonciandenstraat waar er verschillende oude straten en overblijfselen onderliggen. (of de Papagaaistraat of Vandeveldestraat, getraceerd begin 20ste eeuw, over alles wat daar vroeger gestaan had heen).
Dat van die gaardeniersbrug: als het plan is om “lijn 7” tegen 2020 in gebruik te nemen, hebben ze nog 7 jaar de tijd om een nieuwe depot te bouwen. Weeral: slecht gepland, maar beter laat dan nooit. De tunnels in Antwerpen en Charleroi liggen er al decenia verlaten bij, hier ligt die brug er nog “maar” 5 jaar. Nu hoop ik vooral dat ze bouwen en niet babbelen.
Hij kan er inderdaad onder, maar enkel als men de N43 terugleidt tot 1×1 rijstroken. Iets wat ik echt niet zie gebeuren.
dat gent nood heeft aan een goed openbaar vervoer dat betwijfeld niemand
Dat het zolang moet duren is en blijft een raadsel.Met uw wagen is het al een ramp om in de stad te geraken en ook dan nog een plaats te vinden te parkeren die op de koop in bepaalde zones zeer duur zijn
Dan maar het openbaar vervoer nemen is ook al geen optie daar de voertuigen niet stipt rijden.Soms kan men zeer lang moeten wachten om dan tot drie voetuigen achter elkaar te zien voorbij rijden.Er zijn plannen om dit allemaal te verbeteren en het aanleggen van nieuwe tramlijnen,men spreekt er al jaren over en wat is er al gerealiseerd ?een klein beetje.In vergelijking met antwerpen is de lijn hier in gent een héél kleinbroertje die maar niet een beetje wil groeien.Laten we hopen alsdat er nu een beetje werk van gemaakt wordt en dat die plannenmakers wat meer realistich zijn.De bevolking zouden jullie dankbaar zijn .