Gelegen op een hoekperceel aan een druk kruispunt nabij de Hundelgemsesteenweg, was het allesbehalve een aantrekkelijke locatie om een jong gezin hier hun eerste woning te laten realiseren. Maar mede door de interessante aankoopprijs en enkele creatieve oplossingen, slaagt STUDIOLO architectuur in samenwerking met Koen Matthys erin om een intieme en comfortabele woning te creëren in deze drukke omgeving.
Op de hoek van de Jozef Vervaenestraat en Pol de Vischstraat in Ledeberg, zijn arbeiders volop in de weer om een nieuwe hoekwoning af te werken. Al enkele jaren koopt het stadsontwikkelingsbedrijf sogent verkrotte woningen en onbenutte terreinen in de stad op en door deze te verkavelen en te verkopen aan interessante prijzen, probeert sogent jonge gezinnen met een gemiddeld inkomen een betaalbare bouwgrond aan te bieden in de stad en hedendaagse, kwalitatieve architectuur te stimuleren aan de hand van een architectenpoule.
Ook was dit hier het geval op het hoekperceel aan de Jozef Vervaenestraat, dat door z’n moeilijke afmetingen en minder interessante locatie niet het meest populaire perceel was van de kavelreeks. Sogent organiseerde voor dit perceel in 2011 een ontwerpwedstrijd voor een eengezinswoning waaruit een vakjury een winnend ontwerp selecteerde op basis van visie, esthetiek, architecturale kwaliteit, duurzaamheid, functionaliteit en flexibiliteit. Uit de zes inzendingen werd uiteindelijk het ontwerp van STUDIOLO architectuur in samenwerking met Koen Matthys geselecteerd.
Het ontwerp is gekenmerkt door een zogenaamde wintertuin, uitgebreide dakterrassen en een openbaar pleintje gericht naar de Hundelgemsesteenweg. De wintertuin was reeds van in het begin van de ontwerpfase een cruciale keuze om de vele problemen van het perceel op te lossen en een meerwaarde te bieden voor de woning.
Door de gevel aan de kant van het pleintje te ontdubbelen en dus de woning te scheiden van de buitengevel, ontstaat er een akoestische buffer tussen de woning en de buitenwereld. Door de oriëntatie van deze open ruimte, doet deze ruimte in de koudere seizoenen dienst als thermische buffer en wintertuin. De gevel vormt op deze manier ook een visueel scherm om inkijk van op straat te beperken, maar toch ook het zicht van binnenuit te behouden door de grote raamopeningen op doordachte plaatsen. De binnenruimtes geven op verschillende niveaus uit op de wintertuin als een soort binnenterras.
De flexibiliteit van de woning was van in het begin heel belangrijk om de woning verder uit te werken. Doordat de bouwheer graag nog een extra kamer wou, werd het oorspronkelijke wedstrijdontwerp aangepast door een split-level verdieping toe te voegen tussen twee verdiepingen. Door deze in het midden van de woning te verbinden door kleinere steektrappen, worden de trappen een verticale as die de woning gaan indelen.
Door centraal in de woning een technische koker te voorzien voor alle leidingen en buizen, kunnen alle ruimtes gemakkelijk aangepast worden naar alle noden en is de inrichting van de woning volledig flexibel.
Ook het dakoppervlak blijft niet onbenut. Een weids dakterras sluit met grote trappen aan op de keukenruimte en geeft uit op de binnenkant van het bouwblok, terwijl een nog hoger gelegen, afgeschermd dakterras ideaal is als solarium, met zicht op het drukke stadsleven.
Vooraan de woning komt een driehoekig, openbaar pleintje met een grote boom. Zo zou het pleintje een zoveelste groenaccent zijn, zoals in de aanpalende straten ook reeds voorkomt zoals de Naeyersdreef en het parkje aan het Zuid-viaduct iets verderop.
Het originele plan van de architecten was dat het plein zou uitgevoerd worden in dezelfde bakstenen als die van de gevel met een lichte glooiing naar het kruispunt toe om toch het plein visueel af te bakenen naar de straten toe, maar doordat de uitvoering in handen is van Stad Gent, is er veel kans dat dit klassieke klinkers zullen worden, inclusief standaard stadsmeubilair.
Het valt op het eerste gezicht niet op, maar in de noordwestelijke gevel van de woning zijn ook tientallen vogelkastjes ingewerkt. Deze zijn specifiek voor gierzwaluwen ontworpen die in landen zoals België en Nederland voor hun voortplanting gebonden zijn aan de (stedelijke) bebouwing, omdat ze zich nestelen onder daken en zoals hier ook in nestkasten. Gierzwaluwen zijn overigens uiterst nuttige vogels die grote hoeveelheden insecten verorberen – tot 15.000 insecten per dag!
De kwaliteit van de woning werd gezocht in het optimaal benutten van licht en ruimte. Door het gebruik van de wintertuin als thermische buffer, heeft de woning heel wat energetische voordelen.
De woning gebruikt een ventilatiesysteem C dat verse lucht van uit de wintertuin naar binnen zuigt via roosters. Hierdoor wordt geen koude lucht van buitenaf binnengebracht en hoeft de verse lucht minder opgewarmd te worden om op kamertemperatuur te komen. De gebruikte, binnenlucht wordt mechanisch afgevoerd via het dak. Door dit ventilatiesysteem en een goede oriëntering en gebruik van zonlicht, hoopt het architectenbureau een K-peil van K30 en E-peil van E60 te halen.
Tegen deze zomer zou de woning opgeleverd en bewoond moeten worden door de jonge eigenaars.
Tekst: Fréderic Louis / Foto’s: Fréderic Louis & Koen Matthys / Planmateriaal: studiolo architectuur i.s.m. Koen Matthys