In maart van vorig jaar begon de bouw van het nieuwe Gentse Rijksarchief naar het ontwerp van Robbrecht & Daem in de Bagattenstraat. Het gebouw wordt de nieuwe bewaarplaats van de vele waardevolle archiefstukken van de Vlaamse Overheid.
Het huidige Rijksarchief bevindt zich al sinds 1904 in het historische Geraard de Duivelsteen in het centrum van Gent. Daar is de beschikbare archiefruimte echter heel beperkt, ‘slechts’ 7 km aan archiefstukken, terwijl men 40 km aan stukken zou moeten kwijtgeraken, de leeszalen zijn te klein en het gebouw is compleet gedateerd op vlak van gebruiksvriendelijkheid, veiligheid en technieken. Een uitbreiding voorzien aan het Duivelsteen was niet mogelijk, waardoor een nieuwe locatie werd gekozen in de binnenstad, die viel op een perceel in de Bagattenstraat.
De nieuwe locatie ligt vlakbij de universiteitsgebouwen waar het departement Geschiedenis van de UGent is ondergebracht, één van de belangrijkste gebruikers van het Rijksarchief.
Het nieuwe gebouw zal beschikken over een grote bruikbare ruimte, mede dankzij de twee tot zelfs gedeeltelijk drie ondergrondse bouwlagen, wat gezien de ligging in het centrum van de stad, met zijn vele grachten en ruien niet evident is. Er werd gebouwd tot een diepte van 13 meter onder straatniveau waardoor het gebouw uit een volledige betonnen kuip moest bestaan, die geheel waterdicht moest uitgevoerd worden.
Het gebouw zal 787 m² kantoorruimte en bijhorende lokalen voor personeel, 4 508 m² depotruimte, 1 406 m² publieksruimte en 2 530 m² voor archiefbewerking bevatten.
Het in glas uitgevoerde gelijkvloers, die volledig rondom het gebouw loopt als een glazen sokkel, richt zich naar de nauwe straatjes rondom het Rijksarchief, en biedt tezelfdertijd aan de omwonenden een inkijk in de werking van het gebouw. Aan de Jeruzalemstraat wordt een klein pleintje gecreëerd met enkele bomen en zitbanken.
De architecten wilden een tijdloos karakter voor het archiefgebouw en kozen daarom voor duurzame materialen zoals baksteen, glas, hout en staal.
De gevels worden opgetrokken in een baksteen met een gestructureerde witte glazuurlaag. De geglazuurde afwerking geeft dan weer een lichte schittering of glimmend effect in het zonlicht.
Betonnen planken doorboren het geveloppervlak, als verwijzing naar de boekplanken waarop de archiefstukken bewaard worden binnen in het gebouw. Deze creëren slagschaduwen op de gevel die in samenspel met de geglazuurde bakstenen een wisselende schittering zal geven naargelang de inval van het zonlicht.
Het platte dak boven de leeszaal krijgt 17 lichtkoepels die worden bekleed met een gecoate, witte zinklaag. Op de koepels, die enkel diffuus noorderlicht in de leeszalen laten binnendringen, worden zonnepanelen geplaatst in de richting van het zuiden. Binnenin wordt hout het hoofdmateriaal voor de afwerking.
De oplevering is gepland voor 2014 en wordt opgevolgd door het architecten- en ingenieursbureau Arch&Teco.
Bronnen: Interbuild & De Regie der Gebouwen / Illustraties: Robbrecht & Daem / Foto’s: Fréderic Louis
Ik wens de parochieregisters op klapper van Boekhoute te consulteren