Op de rand van de binnenstad, tussen de 19e eeuwse woonwijk Ekkergem en het halfopen stadslandschap rondom de Watersportbaan, ligt de voormalige CIAC-garage tussen Einde Were en de Henri Dunantlaan. De modernistische garage uit 1964 heeft een rijke en boeiende geschiedenis achter de rug, maar de tijden veranderen en zo dringt een nieuwe bestemming voor het gebouw zich op.
In de jaren ’90 bleek keer op keer dat het garagegebouw steeds onpraktischer begon te worden. Plaatstekorten en technische beperkingen van het gebouw zorgden er uiteindelijk voor dat het CIAC op zoek ging naar een meer geschikte locatie. Ondertussen is het CIAC reeds verhuisd naar een nieuwbouw aan de Brusselsesteenweg in Gentbrugge, dusdanig het oude gebouw en de grond waarop het ligt een nieuwe functie moet toegewezen krijgen.
Deze nieuwe functies liggen al een tijdje vast in het Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan van 2007, waarin voor die locatie wordt gestreefd naar een voldoende groot, gevarieerd en kwalitatief woonaanbod. Het wonen hoort in de eerste plaats thuis in de stad. De specifieke uitdagingen waren dan ook om jonge gezinnen en aankomende senioren aan te trekken en jonge twintigers in de buurt te houden. Door het aanbieden en onderling mengen van diverse woontypes probeert het uitvoeringsplan hierin te slagen.
Het is in die opzet dat een private ontwerpwedstrijd werd uitgeschreven voor het realiseren van een vervangingsbouwproject op de site van de voormalige CIAC-garage. Zowel nationale als internationale architecten- en projectontwikkelaarteams zonden een ontwerp in. Uit deze ingestuurde projecten werd uiteindelijk gekozen voor het ontwerp van het Britse architectenbureau Tony Fretton Architects en Bontinck Architecture & Engineering, in samenwerking met Immogra, Besix RED en landschapsarchitect Erik Dhont.
Het was van in het begin van het ontwerpproces van groot belang dat enkele niet-beschermde, maar wel architecturaal waardevolle gevels van de CIAC-garage zouden behouden blijven. De gevelpartij op de hoek Beneluxplein en de Henri Dunantlaan is een uitgesproken strakke maar heel vloeiende lijn, met een doorlopende geaccentueerde ranke betonnen kroonlijst, een strakke ritmiek van raampartijen met fijn stalen schrijnwerk en witte geglazuurde tegels. Een typisch voorbeeld van modernistische garage-architectuur uit die tijd, zoals we reeds uitvoerig hadden besproken in een voorgaand artikel over de CIAC-garage.
Achter deze bestaande gevel komt een woningencomplex met 197 appartementen, dat bestaat uit verschillende gebouwen die zogezegd als een slang de site kronkelend gaan indelen en zo vier binnentuinen creëert die het bouwblok intern verluchten en beter structureren.
De gevel aan de Einde Were werd echter als niet-waardevol beschouwd door z’n gebrekkige relatie met de stad en zal vervangen worden door een volledig nieuwe gevel langs de stadsring. De toegang tot de appartementsgebouwen zal gebeuren langs grote glazen wanden die de binnentuinen afscheiden van de straatkant aan Einde Were. Deze glazen schermen zullen dienst doen als akoestisch scherm en waarborgen de private sfeer van de binnengebieden terwijl het steeds de visuele relatie met het stedelijk weefsel behoudt. Grote glazen poorten in deze gevel zullen ervoor zorgen dat het binnengebied steeds bereikbaar is voor de hulpdiensten en verhuiswagens.
Op het niveau van de straat komen er 7-tal kleine handels- en retailzaken, met als kers op de taart de grote showroom van 600 vierkante meter aan het Beneluxplein dat quasi volledig intact zal worden gehouden en zal dienst doen als nieuwe winkelruimte. Het valt echter op te merken dat er geen sprake zal zijn van horecazaken, omdat deze niet zouden samen gaan met het woonconcept van de rest van het bouwblok. Ons inziens toch wel een gemiste kans door het enorme ruimtelijke potentieel van deze ruimte.
De binnentuinen werden door de landschapsarchitect zorgvuldig ingericht zodat er een grote variëteit aanwezig is van groen en verharde oppervlaktes. Kleine speeltuinen voor de kinderen, kruidentuinen en andere gemeenschappelijke inrichtingen moeten er voor zorgen dat ook de binnengebieden een levendige omgeving worden voor de bewoners. Op de verdiepingen zorgen dan weer daktuinen en wintertuinen voor het nodige groen.
In totaal zullen er 197 woningen gerealiseerd worden, waarvan 20% bescheiden woningen zullen zijn (met een bewoonbare oppervlakte van zo’n 80 vierkante meter), terwijl 52 woningen specifieke assistentiewoningen zullen zijn voor ‘levenslang wonen’.
De werken starten normaal gezien in het najaar van 2014 en zullen 2,5 jaar duren.
Tekst: Fréderic Louis / Illustraties: Besix RED, Immogra, Tony Fretton Architects & Bontinck Architecture and Engineering / Bronnen: GRUP nr. 54