Winnend ontwerpconcept voor parkeergebouw in Ledeberg

Enkele maanden na de voorstelling van de vijf geselecteerde ontwerpteams voor de ontwerpwedstrijd van het nieuwe parkeergebouw langs de B401 in Ledeberg, heeft het Gentse stadsbestuur de ontwerpopdracht nu definitief toegekend aan het team van de Gentse architectenbureaus Haerynck Vanmeirhaeghe architecten en L.U.S.T. Architecten, in samenwerking met VK Engineering en het Duitse ingenieursbureau Bollinger + Grohmann.

Hun concept voor het parkeergebouw kon de jury het meest overtuigen in de zoektocht naar een geschikt ontwerp dat een belangrijke schakel moet worden in het nieuwe Gentse mobiliteitsplan.

Met het uitbouwen van nieuwe park-en-rides rondom de Gentse binnenstad, wil de stad mensen aanmoedigen om de auto buiten de stad te parkeren, en met de fiets, tram of bus verder af te zakken naar het centrum. Voor het ontwerp van dit parkeergebouw schreef de Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen vorig jaar een Open Oproep uit. Maar liefst 94 goedgekeurde kandidaatsstellingen werden ontvangen, om uiteindelijk vijf architectenteams te selecteren waaruit dus nu een definitief ontwerpteam is overgebleven.

Na verschillende volumestudies en onderzoeken naar circulatie en inrichting, kreeg het gebouw een boomerangvorm dat als akoestisch gordijn werkt tegen de drukte van de invalsweg. Door de boemerangvorm en de belijning op het gebouw werd er ingespeeld op de mobiliteit.

Het gebouw is drager van een symboliek die mobiliteit representeert, eerder dan een drager van wagens. De beweging als uitgangspunt voor een parkeergebouw is hier op zijn plaats. Dit is kruispuntarchitectuur en past perfect bij Ledeberg als kruispunt.

– Citaat uit het juryverslag.

Het belangrijkste uitgangspunt bij het ontwerp van het parkeergebouw voor het ontwerpteam, was het maximale behoud van de aanwezige, reeds schaarse open ruimte in Ledeberg. Het was dus essentieel om zoveel mogelijk het bestaand groen te behouden. Zo werd het gebouw zo slank mogelijk ontworpen, zodat de impact ervan op zijn directe omgeving minimaal is.

Door een systeem van eenzijdig parkeren op licht hellende parkeervloeren te gebruiken, waarin tezelfdertijd wordt geparkeerd en gecirculeerd, krijgt het gebouw visueel een iets bredere vorm, maar verhoogt het wel de leesbaarheid en het parkeercomfort.

Structureel werd er door het ontwerpteam gekozen voor een duidelijk ritme van kolommen en balken uit gewapend beton, die zorgvuldig worden ingeplant in de parkeerruimtes. Zo blijft de parkeerweg volledig vrij van kolommen, hetgeen cruciaal is voor een vlotte en veilige circulatie. Ten tweede ontstaat centraal in het gebouw een kolomvrije zone voor een comfortabele voetgangerscirculatie. De kolommen en balken worden overigens ook in één prefab betonnen element aangeleverd, als een soort van stijve T-stukken.

De uitrijhellingen worden voorzien van een massieve betonnen borstwering waardoor deze hellingbanen in uitkraging aan de buitenzijde van het gebouw geplaatst kunnen worden.

De parkeerplateaus worden in contrast met het circulatiecircuit niet voorzien van een massieve borstwering maar van stalen netten die tussen de betonvloeren worden opgespannen. Deze netten garanderen een optimale toetreding van daglicht op de parkeervloer en laten het gebouw lichter ogen. Bovendien zijn ze een gedroomde drager voor het klimmend groen in het gevelvlak van het gebouw. De netten worden door middel van stalen ogen aan de bovenplaat verankerd. Onderaan worden ze bevestigd aan de betonnen stootrand die de parkeerbanen aan de buitenzijde afboordt.

Op de bovenste, 6de verdieping van het gebouw ontstaat er door de spiraalvormige circulatie een extra parkeerlus die de mogelijkheid geeft om ter hoogte van het knikpunt een klein zaaltje te voorzien, met daar bovenop een belvedère met uitzichtpunt. In dit zaaltje kunnen vergaderingen doorgaan of kleine feestelijkheden plaatsvinden.

Het is de kop van de opgerolde slang die boven de fly-over uitkijkt. Omgekeerd maakt ze het Park & Ride gebouw reeds van ver kenbaar voor het inkomend verkeer op de invalsweg. Het kan een uithangbord worden voor de activiteiten van het Parkeerbedrijf, zoals de Blauwe Kraan in de bocht van de R40 dat is voor het project Oude Dokken.

Het gelijkvloers niveau van de parking wordt in een waterdoorlatende halfverharding uitgevoerd, zonder betonplaat. De verharding krijgt een aardetint om het natuurlijk karakter van het maaiveld nog te versterken. Uitzonderingen zijn de betonnen fiets- en voetpaden die het systeem doorsnijden en de verticale circulatiekokers met het voetpad verbinden. Door het verharden van de tracés voor zacht verkeer worden deze extra leesbaar gemaakt in de circulatiezones voor autoverkeer.

Het parkeergebouw wordt geconcipieerd met een minimum aan technieken, een low-tech gebouw dat vooral duurzaam wil zijn. Specifieke aandacht ging uit naar verlichting en akoestiek.

De oostgevel van het gebouw langsheen de Hundelgemsesteenweg wordt een groengevel met een bonte mengeling van klimplanten, die zich vasthechten aan de inox draadnetten die tussen de betonplaten worden opgespannen. De selectie wordt gericht op bladverliezende soorten om gedurende het winterseizoen voldoende natuurlijk licht voor het parkeergebouw te kunnen garanderen. Wanneer de planten in blad staan ontstaat een natuurlijk groengordijn dat het licht filtert en een continu veranderend spel van licht en schaduw genereert.

De ontwerper moet het ontwerpvoorstel nu verder uitwerken tot een definitief ontwerp. De bouw van het parkeergebouw voor 520 wagens start in het voorjaar van 2016 en zal een jaar later in gebruik moeten kunnen worden genomen.Het budget voor de realisatie is 7,5 miljoen euro.

Het parkeergebouw staat overigens ook los van de ideeën rond een grote parkeertoren aan de B401 iets verderop, waarbij een stuk van de fly-over zou kunnen worden afgebroken.

Tekst: Fréderic Louis / Bronnen: Visienota ontwerpteam & beoordelingsnota jury / Maquette & illustratie: TV Bollinger + Grohmann, Haerynck Vanmeirhaeghe architecten, L.U.S.T. Architecten & VK Engineering/ Foto huidige toestand: Amaury Henderick