Natuurpunt heeft een nieuwe klimaatneutrale loods gerealiseerd aan de rand van de Gentbrugse Meersen in Gent, welke een schoolvoorbeeld is geworden van BEN (Bijna EnergieNeutrale) industriebouw. Vanuit de loods zullen vrijwilligers en sociale tewerkstellingsploegen de omliggende natuurgebieden in de Gentse rand beheren.
Natuurpunt beheert meer dan twintigduizend hectare bos- en natuurgebied in Vlaanderen met de inzet van zo’n 250 vaste medewerkers en 3 000 vrijwilligers.
Enkele jaren geleden besloot de vereniging deze beheeractiviteiten één centrale uitvalsbasis per regio te geven. Daarom bouwt vzw Natuur – en Landschapszorg voor Natuurpunt 3 quasi identieke ‘klimaatloodsen’, met als uitgangspunt het maximaal tegemoet komen aan de eisen van het (bio)-ecologisch en energiebewust bouwen binnen een beperkt budget. Eco-Architecten (Marij Gabriëls) uit Hasselt ontwierp de typeloods en stond in voor de bouw van de eerste loods in Ekeren. Voor de tweede loods te Gent werd denc!-studio geëngageerd, niet alleen om logistieke redenen maar ook om het ontwerp verder te optimaliseren op vlak van energie, detaillering, brandveiligheid en zo meer.
De Stad Gent stelde een perceel ter beschikking gelegen tussen de Gentbrugse Meersen en de Schelde. Een onderbenutte groenzone die een welkome herbestemming kreeg en een mooi kader biedt voor de educatieve werking gekoppeld aan het gebouw. Natuurpunt vatte deze loods-werkplaatsen op als een “statement”, een uithangbord voor bio-ecologische- en energiebewuste utiliteitsbouw.
In het gebouw zullen onder deskundige begeleiding en in een veilige omgeving mensen werkervaring kunnen opdoen, arbeidsattitudes en -vaardigheden ontwikkelen en indien mogelijk met deze verworven competenties later doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt.
Door sociale tewerkstelling te koppelen aan natuurbehoud en duurzaam bouwen, worden verschillende maatschappelijk belangrijke projecten gecombineerd, waardoor ook de geïnvesteerde middelen meervoudig en duurzamer worden aangewend. Ook in tijden van besparing wordt blijvend ingezet op de tewerkstelling van kansengroepen.
In hetzelfde gebouw zullen projecten huizen voor mensen die alternatieve werkstraffen uitvoeren; alsook leerlingen van Gentse scholen die deeltijds leren/werken. Natuurpunt werkt voor die projecten samen met de Stad Gent en met de vzw Dienst Alternatieve Sancties.
Interessant aan dit project is de inzet van prefab houtmassiefbouw, onder de vorm van CLT-panelen (cross laminated timber). Dit zijn verdiepingshoge wandpanelen opgebouwd uit kruislings verlijmde naaldhouten planken, met reeds uitgefreesde openingen voor ramen/deuren en doorgangen voor leidingen. CLT-bouw is een Zwitserse vinding uit de jaren ‘90, die verder werd ontwikkeld in Oostenrijk. Zowel de buitenwanden, binnenwanden als tussenvloeren werden binnen dit bouwsysteem uitgevoerd. De panelen hebben een dragende/structurele functie en kunnen zonder verdere afbouw toegepast worden. De ruwbouw is dus ook de uiteindelijke afwerking.
De doorgedreven prefabricatie beperkt de bouwtijd aanzienlijk. Het schrijnwerk kon in voorbereidingsfase besteld worden. Het gebouw was reeds in drie maanden tijd wind- en waterdicht. Het basismateriaal hout is goedkoper dan staal of beton, heeft een veel betere milieuscore en biedt ook een zekere isolerende waarde.
Er werd geopteerd om alle technieken in opbouw te voorzien, te verantwoorden vanuit het vooropgestelde industriële karakter. De buitenwanden werden voorzien van een fsc-houtskelet voorzetstructuur, geïsoleerd met papiervlokken. De detaillering werd ontwikkeld vanuit een koppeling van basic, no-nonsens uitgangspunten aan een esthetisch verantwoorde uitvoering. Daarnaast put het gebouw hernieuwbare energie uit een zonneboiler, water uit een regenwaterbassin en warmte uit een pelletkachel.
Voor de gevel werd geopteerd voor een open-voeg-constructie met een horizontale beplanking van wisselende hoogte. Een horizontale plaatsing spaart een tweede onderliggend lattenwerk uit en is dus kostenbesparend. Brede voegen sparen materiaal en articuleren de gevelmaterialisatie op een meer uitgesproken manier.
Het gevelbeeld maakt de hout gerelateerde activiteiten van Natuurpunt ‘leesbaar’ en sluit bij het architecturale archetype van een ‘schuur’.
Bron: denc!-studio / Foto’s: Luc Roymans & denc!-studio
Je zou bijna een misdrijf begaan om op zo’n mooie locatie een werkstraf uit te voeren. 🙂