De Krook, een bibliotheek plus

Architectuur: TV Coussée & Goris architecten / RCR Arquitectes i.s.m. Studieburo Mouton & VK Engineering
Wedstrijdontwerp: 2010
Uitvoering: 2012-2017
Fotografie: Amaury Henderick

Vrijdag 10 maart was het zover: De Krook opende haar deuren voor het grote publiek. Naast de normale ontmoetingsplaats tussen boek en lezer, wil de nieuwe bibliotheek een smeltkroes zijn van technologie en innovatie. Dat het gebouw zowel stedenbouwkundig als architecturaal tot de verbeelding spreekt is duidelijk, maar het biedt van binnenuit ook knappe zichten op de stad. Doorheen het eerste weekend met rondleidingen, animatie en persconferentie kreeg de nieuwe hotspot meer dan 20.000 bezoekers over de vloer. Gentcement was graag van de partij.

Aan het einde van de zomervakantie was de buitenzijde van het gebouw al voltooid. De Gentenaars konden dus al een half jaar wennen aan het uitzicht van hun nieuwe bibliotheek. In de tussentijd werd de collectie verhuisd, en het gebouw verder ingericht en afgewerkt. 25 jaar nadat de Gentse bib haar intrek nam in het EGW-gebouw aan het Graaf van Vlaanderenplein, kreeg zij voor het eerst in haar geschiedenis een eigen ontworpen bibliotheekgebouw.

Het ontwerpteam, Coussée & Goris architecten en het Spaanse RCR Arquitectes, leidde de pers op de dag van de opening dan ook met een zekere fierheid rond. De belangrijkste projectmanagers, waaronder Vlaams minister Sven Gatz, burgemeester Daniël Termont en schepen Annelies Storms, waren aanwezig en na afloop lovend over de nieuwe constructie. Zij legden voornamelijk de nadruk op de goede samenwerking en de ‘bewoners’ van het nieuwe bibliotheekgebouw. De Krook moet immers een open huis voor kennis, cultuur en innovatie worden. Naast de stadsbibliotheek zijn er dan ook onderzoekscentrum IMEC en onderdelen van UGent gehuisvest.

Belevingsbibliotheek

Het bibliotheekgedeelte ontplooit zich over de verschillende niveaus. Het Miriam Makebaplein loopt over in het gelijkvloerse niveau, waar infobalies en het nieuwe leescafé te vinden zijn. Uitleenbalies ontbreken: alle uitleen gebeurt volautomatisch. De wachtrijen van de afgelopen dagen waren er enkel voor het aanvragen van een nieuwe lenerskaart. ‘Belevingstrappen’ verbinden de etages, die intiemer en stiller worden naarmate je hoger klimt. Op het derde niveau bevindt zich de leeszaal, én een knap zicht op de stad. De vierde en hoogste verdieping herbergt de kantoren van IMEC en UGent.

Als je denkt dat je alles gezien hebt, dan heb je het mis: de bibliotheek verspreidt zich ook over de onderliggende niveaus. De kinderafdeling ligt op niveau –1. Door deze lees- en ontdekkingsplek in de oksel van Scheldebocht te plaatsen biedt de plek een natuurlijk geborgenheid. Aan de andere zijde zijn vergaderzalen en de radiostudio van Urgent.fm te vinden. 750 fietsenstallingen zijn ook op deze hoogte voorzien, maar voorlopig enkel te bereiken vanuit de Platteberg. Weinig verwonderlijk dus dat het bovenliggende Makebaplein de dagen na de opening snel met fietsen bezaaid stond. De onderste verdieping tot slot huisvest de jongerenbibliotheek, magazijn, 3D-audio- (!) en lasercuttinglabs van IMEC en het IPEM.

Het is in elk geval aangenaam toeven in de nieuwe bib. De boekenrekken zijn bewust laag gehouden om doorzicht en lichtinval tot diep in de ruimte te garanderen. Op eilanden liggen boeken eerder uitgestald dan opgeborgen, in de lijn van de nieuwe ‘belevingsbibliotheken’. De leesstoelen die in de oude bibliotheek eerder centraal opgesteld waren kregen nu hun plaats langs de glazen wanden. Even rust houden met of zonder boek kan in het leescafé, met terras aan de noordzijde.

De trappen, vides en diagonale doorzichten moeten de dynamiek en transparante samenwerking tussen de bewoners van De Krook benadrukken.

Vooruitzichten

Na de opening van de bibliotheek moeten De Krook en directe omgeving nog hun definitieve uiterlijk krijgen. Over enkele weken komt een kunstwerk van Michael Borremans op het Miriam Makebaplein. Het veelkleurige beeld stelt vier figuren voor die de hoofden bij elkaar steken, als symbool voor de kennisoverdracht. Verder wordt de kaaimuur langs de Schelde afgewerkt: daar komt een vergroende promenade en een vlonder in het water. Pas na voltooiing daarvan zullen de fietsenstallingen makkelijk vanaf de zuidbuurt te bereiken zijn.

De laatste fase van het BraVoKo-project loopt eind mei af. Vanaf dat moment kan de Steve Bikobrug er komen, die De Krook met het Laurentplein en de Brabantdam gaat verbinden. Op die manier zal in 2018 het historisch centrum verbonden zijn met de Zuidbuurt.

De werken aan het Wintercircus zouden nog dit jaar starten, zodat het complex vanaf 2020 expositieruimte, horeca, kantoren en een concertzaal zal huisvesten.

Tekst: Waander Devillé & Julie De Smedt