Architectuur: Neutelings Riedijk Architects (NL)
Fotografie: Amaury Henderick
Het sociale woningencomplex aan de Brusselsepoortstraat ondergaat een broodnodige renovatie. Het is één van de meer opvallende stukjes architectuur uit het laatste decennium van de 20e eeuw in Gent. Het werd gebouwd naar het ontwerp van Neutelings Riedijk Architects uit Rotterdam. Ons in België vooral bekend van het Museum Aan de Stroom (MAS) in Antwerpen.
Het basisidee achter het ontwerp was hetzelfde als bij Begijnhoven – en het Klein Begijnhof is praktisch de gebuur van dit complex. Het zijn een reeks gelijkaardige, maar niet allemaal identieke woningen rondom een open veld. Op dat veld ligt een gebouw met een centrale publieke functie. Bij begijnhoven is dat meestal een kapel, in dit geval is het een kinderdagverblijf. Architect Willem-Jan Neutelings slaagde er zowaar in om het toen nog vermaledijde modernisme, terug in Gent binnen te halen.
De 129 huisjes van het Alphonse de Hollainhof – enfin, het zijn gestapelde woningen – hebben een houten gevelbekleding. Die is dit jaar vernieuwd. Heel wat appartementen kregen ook te kampen met insijpelend water, schimmel en rotte ramen. Een aantal technische bouwfouten werden eindelijk rechtgezet.
De huizen hebben allemaal dezelfde basisstructuur: een (staal?) skelet waarbinnen balkvormige volumes wel of niet van de buitenwereld afgesloten werden. Daar door heb je wat eenheid in diversiteit. Hier hebben de eerste en de laatste dezelfde uitvoering, die verschillend is van de middelste twee.
Het Gentse stadsbestuur zocht in de late jaren ’80 intens naar terreinen voor grootschalige woningbouwprojecten. Begin jaren ’90 werd ze eigenaar van de verlaten kazerne ‘De Hollain’ langs de Brusselsepoortstraat. Er kwam geen architectuurwedstrijd (wat in architectenmiddens heel wat kritiek opleverde) maar wel een formule met een meervoudige opdracht.
Toch duurde het nog tot 1996 voor de bouw werd aangevat. Onder andere omdat de sociale huisvestingsmaatschappij zocht naar een grotere rendabiliteit en daarvoor zelfs bereid leek de binnentuin met een derde blok flats te bebouwen. In 1999 werden de woningen en flats volgens de originele plannen opgeleverd. We waren ons nog niet bewust genoeg van de wereld om te herinneren hoe het eruitzag bij oplevering, maar dit is wel een pak frisser dan hoe we het meestal gekend hebben.
Vergelijk het met dit prentje dat onze fotograaf blijkbaar in 2007 heeft gemaakt:
Vermoedelijk dat het er met blootstelling aan de elementen vroeg of laat wel terug zo donker zal gaan uitzien. Het verwachtingspatroon is dat het hout niet zo donker wordt zoals het oorspronkelijke Western Red Cedar op het laatst was, maar het nieuwe accoyahout eerder lichter zal vergrijzen (in droge toestand).
Momenteel staat het kinderdagverblijf in de stellingen.
Tien jaar geleden begon onze fotograaf zich pas met fotografie bezig te houden en ging hij veel op wandel, op zoek naar fascinerende details. Een van de prentjes die hij toen maakte was dit heel schuchtere klimoptakje dat zich een weg had weten te banen door een spleet tussen muren van het gepigmenteerd beton.
Ondertussen is dat klimoptakje flink gegroeid:
Tekst: Amaury Henderick / Bronnen: Architectuur in Gent