Nieuw leven voor oud schoolgebouw Malem

Architectuur: NERO architecten
Opdrachtgever: Stad Gent
Ontwerp & uitvoering: 2015 – 2019
Fotografie: Stijn Bollaert

De wijk Malem is bij velen gekend dankzij de zeer typerende tuinwijkarchitectuur van begin jaren 50. Witte baksteen, blauw gesmoorde dakpannen en groene voortuintjes. Centraal in deze rustige uniforme wijk ligt een oude school. Na ongeveer 20 jaar leegstand werd het gebouw nieuw leven ingeblazen als uitbreiding van de nabijgelegen Freinetschool.

De wijk Malem heeft haar wortels in 1953. De nieuwe sociale wijk telde toen twee scholen, een stedelijke school en een katholieke school. De katholieke school overleefde de vergrijzing van de wijk niet en kwam leeg te staan.

Het voormalig schoolgebouw zou verkocht worden om omgebouwd te worden tot lofts. Er kwam protest en het dossier kwam vast te zitten. Uiteindelijk kon Stad Gent het gebouw opkopen om het terug de functie te geven die het altijd heeft gehad.

Het strippen van het bestaande schoolgebouw duurde amper twee maanden. Daarop volgde een grondige renovatie met een behoud van de typerende elementen en een uitzuivering van het ensemble, geleid door het Gentse NERO architecten. De reorganisatie van de circulatie leidde tot een leesbaar geheel. De zolderruimte werd omgebouwd tot een polyvalente atelierruimte.

Daarnaast werden de verschillende annexen vervangen door een kwalitatieve uitbreiding, naar het ontwerp van hetzelfde architectenbureau. De primaire functies (refter en overdekte speelplaats) vinden hun plaats onder een nieuwe houten luifelstructuur. De secundaire functies zijn lineair georganiseerd naast het gebouw. Zo blijft een grote speelplaats over.

De basisschool ‘Het Eiland’ ambieert een brede school te zijn. Een groot deel van het gebouw moet dus ook polyvalent ingezet kunnen worden. Onder de luifel ontstaat een veelzijdige en uitnodigende ruimte. Zowel speelplaats, refter als atelierruimte kunnen volledig afgesloten worden voor gebruik door externen.

Er is verder ook veel aandacht besteed aan de duurzaamheid van het schoolgebouw. Regenwaterrecuperatie, betere isolatie van wanden en plafonds, dubbele beglazing, zuinige verwarmingsinstallaties, nieuwe led-verlichting met bewegingsdetectie en zonnepanelen zijn maar enkele voorbeelden.

De renovatie zal ook de reeds aanwezige samenwerking tussen de school en de naastgelegen kerk versterken. De kerk werd in 2014 door De Circusplaneet opgekocht, wat voor een frisse wind door Malem zorgde. Ook voor de school was de komst van De Circusplaneet een zegen, dat als een sociaal geïnspireerd circus zowel de buurt, de school, de ouders en andere partners betrekt in zijn werking.

De ontwerpteams van beide gebouwen onderhouden een constante dialoog. Zo kan de renovatie van het kerkgebouw en de aanleg van de speelplaats op elkaar worden afgestemd. De kerk wordt momenteel als aanvullende polyvalente ruimte gebruikt door de school. In de toekomst zal er een wisselwerking in beide richtingen ontstaan.

De renovatie en uitbreiding van het gebouw creëert uiteindelijk een dialoog tussen heden en verleden. Dit dankzij het respect voor typerende kenmerken en een eenduidige toegevoegde structuur.