Architectuur: GRAUX & BAEYENS architecten
Studiebureau stabiliteit: LIME – Less Is More Engineering
Fotografie: Fréderic Louis
Ontwerp & uitvoering: 2015 – 2018
Bij de make-over van deze woning aan de Nederschelde in hartje Gent behield de voorgevel weliswaar de menselijke schaal en typische details van een rijwoning, maar achter die gevel opent zich een heel nieuwe beleving met meer licht, gelaagdheid en buitenruimte.
In de voorgevel aan het water accentueert een classicistische opbouw de typische gelaagdheid van de rijwoning, met onderaan een traditionele gecementeerde plint en naarmate men hoger kijkt, een fronton, zorgvuldig gedetailleerde balustrades en een fijn ingeslepen betonlip die een interessante schaduw werpt. Al deze details geven de gevel een expressieve uitstraling.
Door een deel van de zijgevel en de volledige achtergevel af te werken met leien die traditioneel in steden voor wachtgevels worden gebruikt, krijgt de woning niet enkel een interessant grafisch lijnenspel, maar wordt ze ook heel sculpturaal.
Daarmee omarmt het ontwerp volmondig de stedelijke korrel, zonder er evenwel volledig in te verdwijnen. Deze woning schuwt het contact met de straat en de omgeving niet, maar biedt de bewoners tegelijk voldoende privacy.
Achter de gevel ontvouwt zich een dubbele gelaagdheid, met aan de voorzijde veel openheid naar de straat en het water toe en, naarmate men dieper in de woning gaat, meer geborgenheid en intimiteit. Voor de ingang werd bewust een overdekt voorplaatsje gecreëerd om mensen hartelijk te ontvangen. Op het gelijkvloers bevinden zich twee slaapkamers en achteraan is een schaduwrijke patio voorzien, een eerste plekje buitenruimte in de voorheen volledig ingesloten rijwoning. Ook hier is de stad nooit ver weg, want de typische stoeptegels werden doorgetrokken tot op de patio. Het licht dat via de patio binnenvalt, zorgt in huis voor een intimistisch clair-obscur effect.
Een open trap leidt naar de eerste verdieping waar zich de leefruimtes bevinden. In de eetplaats aan de straatzijde werd bewust niet gekozen voor een glazen wand om een vitrinegevoel te vermijden, maar wel voor 3,5 meter hoge schuiframen op zithoogte die volledig openschuiven en zo tegelijk de openheid en geborgenheid van een loggia suggereren. Achter de achterliggende keuken bevindt zich een tweede buitenruimte in de vorm van een open terras met een nostalgisch zicht op de typische daken en binnenkoertjes van Gent.
Er werd in deze ruimte met een split-level gewerkt, wat de ruimtes vooraan in de woning de dimensies van een herenhuis geeft om achteraan weer op traditionele afmetingen op mensenmaat terug te plooien. Het split-level opent ook een fascinerende perspectief op de buitenwereld. Vooraan in de woning ontstaat hierdoor immers een panoramisch uitzicht op de omgeving, terwijl men dieper in de woning ‒ waar zich de keuken en zitkamer bevinden ‒ eerder een diagonaal en geframed zicht krijgt op de straat en het water.
Op de bovenste verdieping bevindt zich aan de straatzijde, achter de opengewerkte oorspronkelijke gevel, een geborgen terras met een fijne balustrade in inox. Achter het terras biedt een glazen wand toegang tot de master bedroom en de badkamer. De teruggetrokkenheid van deze ruimtes achter een “tweede” gevel illustreert opnieuw de gelaagdheid van de woning en de intimiteit die daardoor gecreëerd wordt, zonder evenwel het contact met de stadse context te verloochenen. Integendeel, in dit huis wordt deze context heel verrassend en speels in verschillende kaders geframed.
In de gevel, en ook binnen in de woning trouwens, worden vroegere en recente ingrepen niet weggemoffeld maar liefdevol zichtbaar gelaten met slechts een laagje kaleiverf erover. Net zoals een palimpsest waarop oude handschriften blijven doorschemeren, zijn in dit huis de littekens van het verleden zichtbaar. Voor de keuken werd speciaal op maat een halfcirkelvormig eiland ontworpen dat perfect gepositioneerd staat tussen en rechthoekige kastenmuur en een driehoekige wandkast. Het eiland is uitgevoerd in hout, dat bovenaan abrupt overgaat in inox.
Tekst: GRAUX & BAEYENS architecten / Fotografie: Fréderic Louis