Architectuur: 360 Architecten
Studiebureaus: Daidalos-Peutz
Omgevings- en tuinaanleg: burO Groen & Treexpert
Opdrachtgevers: Sogent & Stad Gent
Aan de zuidzijde van het station Gent-Sint-Pieters ontwikkelen sogent en de Stad Gent een nieuw gebouw dat omwille van zijn s-vormige gevellijn voorlopig het S-gebouw wordt genoemd. Het gebouw ligt op een nieuw plein, het Koningin Mathildeplein en werd vormgegeven door het Gentse architectenbureau 360 Architecten na een ontwerpwedstrijd.
Cover: Zicht op het Koningin Mathildeplein vanaf Ganzendries.
Het nieuwe S-gebouw wil verschijnen als een stadsgebouw dat de belangrijke nieuwe publieke ruimte die het Mathildeplein zal zijn afzoomt. Een gebouw dat met een gevoelige grootschaligheid de metropolitane stedelijkheid van de infrastructuurknoop van het station verenigt met de kwaliteiten van stedelijk, collectief wonen, werken en verblijven. Een gebouw dat een samenhangend ritme uitzet als rand van de publieke ruimte, maar tegelijk open en genereus is ontworpen om de mix van functies – het stedelijk leven – gericht ervaarbaar te maken en zo die publieke ruimte te animeren.
Beeld van het Forum, de clusterappartementen, het plein en station vanaf Voskenslaan.
Het S-gebouw wil bewust omgaan met de rol die het opneemt als 4de wand van het bouwblok waar het deel van zal uitmaken. Het maakt de omslag van de grootstedelijke publieke ruimte van het station naar de intimiteit van het wonen – voor de toekomstige bewoners van het S-gebouw zelf, maar eveneens voor de buurtbewoners.
Het verruimde binnengebied wordt een gedeelde, stille oase – zuidelijk georiënteerd, door het gebouw beschut van lawaai van treinen en trams, ontworpen en beheerd als een gebalanceerd groen ecosysteem. Bomen en planten wortelen er in volle grond. Doorsteken in de vier richtingen doorheen de celwanden van het bouwblok, verbinden deze gedeelde tuin met de ruime buurt. Alle woningen in het S-gebouw zijn met ruime, uitgelichte en kindvriendelijke trappenhuizen, rechtstreeks verbonden met de tuin.
Beeld van de gedeelde binnentuin.
Het wonen krijgt een plek in een bijzondere typologie van kwalitatieve huurwoningen met meerdere oriëntaties, aangename, zuidgerichte buitenruimtes, en steeds een relatie met plein en/of tuin. De unieke clustering in micro-gemeenschappen vermijdt de anonimiteit van het grote getal, en levert unieke voordelen in het energie- en duurzaamheidsverhaal.
Op het gelijkvloers komen publieke functies die zich in de eerste plaats richten op de gebruikers van het openbaar vervoer en de buurtbewoners. De Fietsambassade krijgt een prominente zichtlocatie op de hoek van het Mathildeplein en Ganzendries. De verschillende functies van ontvangst, werkatelier, vergader- en werkplekken tonen zich achter de unieke grote boogramen in de plint van het gebouw. De aanvulling met loket Burgerzaken en bibliotheekautomaat versterken het publieksgerichte karakter naar plein, station en buurt toe. Achteraan sluit het atelier aan op de gedeelde tuin, waar ook werknemers van de ambassade zullen van kunnen genieten, en bij goed weer buiten aan fietsen zal kunnen gesleuteld worden. De logistiek van de Fietsambassade wordt volledig uit de tuinzone gehouden, en gebeurt naar keuze hetzij via de Ganzendries, hetzij via het Mathildeplein.
Beeld van de inkom hotel en co-workingruimte.
In het gebouw komen ook 63 budget-huurwoningen die allemaal beschikken over een inpandig terras. Er komen ook een collectieve binnentuin, een dakterras en een tuinpaviljoen met uitgeruste keuken waar bewoners kunnen samenkomen of een privé-activiteit organiseren. De woningen zullen door het stedelijk verhuurkantoor Huuringent op de markt gebracht worden.
Verder omvat het gebouw een hostel met 72 kamers. Het is gericht op de klassieke toerist, maar ook op lesgevers, expats of tijdelijke werknemers die gedurende enkele weken of maanden een appartement in de stad willen huren.
Op het dak komen publiek toegankelijke daktuinen voor stadslandbouw waaraan ook buurtbewoners kunnen participeren.
Sluitstuk wordt het nieuwe Forum in de plint van het gebouw: flexibel inzetbare ruimte waar hotellobby, deelruimtes van co-working, bistro en café, lounge en kleinschalige event-ruimtes elkaar versterken. Het Forum wil de schakel vormen tussen buurt, stad, bewoners en tijdelijke gebruikers van het S-gebouw, stedelijke ontmoetingsplek. Multi-inzetbaar voor uiteenlopende activiteiten van de diverse actoren, ruimtelijk geschraagd door een krachtig casco. De uitbating, aansturing en het beheer van hotel, co-working, Forum, deeltuin en daktuin blijft in één hand, met één aanspreekpunt voor alle actoren. Voor inrichting, uitbating en programmatie van het Forum zal worden beroep gedaan op lokale spelers uit de diverse sectoren in de stad en buurt. Zo zal – naar analogie met enkele buiten- en binnenlandse voorbeelden – een steeds evoluerend, dynamisch programma op het knooppunt van wereld, stad, buurt en plek, ontstaan.
De ondergrondse garage zal 28 autostaanplaatsen tellen en voorziet in 2 deelauto’s. De bewoners van de appartementen zullen beschikken over ruime fietsstaanplaatsen.
Verschijning
Tegenover de glasarchitectuur van het Sint-Pietersstation zal een stedelijke, eerder massieve en gelede baksteenarchitectuur de flank vormen van het toekomstige plein. Raamopeningen verschijnen ritmisch met subtiele variaties in het meanderend gevelvlak. Diep terugliggende ramen, met getand gemetste dagkanten versterken de bijzondere golvende beweging van de pleingevel: als een zacht roze-rood gordijn drapeert het nieuwe gebouw zich langsheen de grootstedelijke publieke ruimte aan het station. In de wisselende perspectieven van het spel tussen de golvende, gelede gevel van het S-gebouw en de strakke, vlak-glazen gevel van het station, ontstaat een leesbare, dynamische ruimtelijkheid die het nieuwe Mathildeplein zal typeren.
De raamopeningen op de verdiepingen tonen de schaal van het wonen. De typologie brengt wisselend dag-, nacht- en collectieve circulatieruimtes aan de pleingevel. Dit resulteert in een variërende traveemaat en een geanimeerd, wisselend spel van woonfuncties.
De kroonlijst van het S-gebouw naar het Mathildeplein toe is uniform en versterkt daarmee de bijzondere beweging in de gevellijn. Een betonnen lijst en wat hogere sierpanelen boven de ramen van de hoogste verdieping, vormen subtiel maar zichtbaar de beëindiging van het gebouw.
Het gebouw zet aan op een ritme van ruime bogen. Deze nemen de schaal van het plein en de lengte van de gevel in hun cadans op. De gemetste boogvorm herinnert aan de architectuur van spoortaluds en -onderdoorgangen, en verankert zo in deze omgeving van trein en spoor. Onder de bogen worden de open, publieke functies van de plint als taferelen zichtbaar op het plein: fietsambassade, co-working, hotellobby, publiek Forum, café en brasserie. In de wandelroute van station naar Voskenslaan vormen de bogen een overdekte gaanderij die bij onguur weer wat beschutting biedt en uitnodigt om het Forum te ontdekken.
In de overgang van de pleingevel naar de aanliggende straten, neemt het S-gebouw de schaal van de straat op. Aan Ganzendries zakt de kroonlijst twee bouwlagen om aan de sluiten op de hoogte van de buur. Een fijn patroon van gehoekt geplaatste stenen levert een delicate textuur. De ramen staan gewoon achter een steense slag en worden overspannen door eenvoudig betonnen lintelen, een detaillering passend in de sfeer van de woonstraat. Aan de wat grootschaligere Voskenslaan is de aansluiting compacter. De laatste travee zoekt de hoogte van de buur op. In de bovenverdiepingen wordt het gehoekte patroon van de dagkant doorgezet als verticale belijning, aansluitend bij de korrel en textuur van de aanpalende daken.
Naar de binnenkern van het bouwblok toe bepaalt de woonkorrel de maat. Zo toont het S-gebouw zich van een zachtere kant. De gevellijn knikt in verschillende dieptes langsheen het groene binnengebied, en biedt zo ruimte aan hoekramen en zuidgeoriënteerde hoekloggia’s. Zo wordt de grote schaal wat gebroken en teruggebracht tot het ritme van de individuele kavels uit het bouwblok. De sfeer is informeler en spontaner, op mensenmaat. Een houten beplanking uit verticaal overlappende potdekselplanken zet een fijnschalig ritme uit. Het incorporeert ook de vele borstweringen en handgrepen tot een rustig geheel.
Bron, visualisaties & maquettebeelden: 360 Architecten & persbericht sogent