Sinds september 2013 wordt er tussen de Zwijnaardsesteenweg in Nieuw Gent en de bibliotheek in Zwijnaarde gewerkt aan de verlenging van tramlijn 2 (21/22). Door deze uitbreiding groeit het Gentse tramnet met 2 kilometer spoor en 3 haltes en wordt de ontsluiting van Zwijnaarde per openbaar vervoer gevoelig versterkt. Als alles volgens plan verloopt, zal er in de zomer van 2015 voor het eerst in de 21e eeuw een tram rijden door de zuidelijkste deelgemeente van Gent.
De werken zijn ondertussen al 8 maanden aan de gang. Terwijl een deel van de wegeniswerken aan de toekomstige eindhalte al klaar is, liggen Heerweg-Zuid in Zwijnaarde en Heerweg-Noord in Nieuw Gent open. Heerweg-Noord in Zwijnaarde is nog praktisch onaangeroerd. Voor het koninginnenstuk van deze verlenging, 2 bruggen over de R4-Ringvaart en de E40, zijn de voorbereidingswerken op kruissnelheid. Gentcement ging op paasmaandag 21-04-2014 een kijkje nemen.
Deel 1: Zwijnaardsesteenweg tot R4-Ringvaart
We bijten de spits af aan de huidige eindhalte van tram 2 op de Zwijnaardsesteenweg in Nieuw Gent. Deze halte is tijdelijk noordwaarts opgeschoven, omdat het gewoonlijke eindpunt moet worden opgebroken voor de aansluiting van de nieuwe sporen. Door de werken in de PAG-as in het stadscentrum, wordt deze eindhalte bovendien al 2 jaar bediend door tram 4 in plaats van tram 2. Voorlopig maakt de oude eindhalte een tweede leven mee als buurtparking.
De metalen staven die uit de grond steken geven een indicatie van de ligging van de nieuwe halte net voor het kruispunt met de Gestichtstraat, die de oude eindhalte vervangt. Voorbij deze halte zal de tram het midden van de baan verruilen voor een groene bedding tussen de Heerweg en de Coca-Colafabriek. Om dat vlot te laten verlopen wordt het kruispunt uitgerust met stoplichten.
De groene trambedding komt op een nieuw talud, dat gebouwd wordt naast het talud van de Heerweg. Tussen beide taluds worden er planten gezaaid. Op dit moment is men nog bezig met rioleringswerken, en ligt de werf een pak lager dan de uiteindelijke trambedding.
De Heerweg heeft momenteel aan weerszijden een fietspad in betonklinkers. Het fietspad van Nieuw Gent naar Zwijnaarde blijft behouden maar wordt heraangelegd. Jammer genoeg blijft men hier kiezen voor een fietspad in betonklinkers, en niet voor een monoliet materiaal zoals gegoten beton of asfalt. Het fietspad van Zwijnaarde naar Gent, rechts op onderstaande foto’s, wordt verplaatst naar de andere kant van de toekomstige trambedding. Hierdoor wordt vermeden dat fietsers die uit Zwijnaarde komen het pad van de tram moeten kruisen waar die van de trambedding overgaat op de Zwijnaardsesteenweg. Dit nieuwe fietspad wordt wél uitgevoerd in gegoten beton.
Deel 2: Bruggen over R4-Ringvaart en E40
Tussen Nieuw Gent en Zwijnaarde liggen twee grote barrières. De tram zal achtereenvolgens de R4-ringvaart en de E40 moeten kruisen voor hij Zwijnaarde bereikt. Daarom worden 2 bruggen gebouwd. Over de R4-Ringvaart komt een vakwerkbrug met een lichte kromming. Over de E40 komt een rechte brug met een smaller profiel. Tussen de beide overbrugging wordt ook een talud gebouwd.
Voor het noordelijke bruggenhoofd van de vakwerkbrug over de R4-ringvaart is de bekisting opgebouwd. Van het zuidelijke bruggenhoofd is enkel de fundering al klaar.
Ook van het noordelijke bruggenhoofd van de E40-brug zijn de funderingen pas gelegd. Voor de fundering van het zuidelijke bruggenhoofd worden nu palen in de grond geboord. De brugpijler op de middenberm van de E40 is al klaar.
Deel 3: E40 tot Tramstraat (N469)
Eenmaal voorbij de E40 daalt de tram opnieuw via een groene bedding naar het maaiveld, waar hij zal halteren voor het kruispunt met de Klaartestraat, waar een groot bedrijventerrein ligt. Ook aan de andere kant van de tramhalte ligt er met het Technologiepark een grote aantrekkingspool in volle groei.
Voorbij de Klaartestraat verlaat de tram de groene bedding en rijdt hij verder op de Heerweg, in gemengd verkeer. Het straatparkeren in de Heerweg-Noord in Zwijnaarde wordt afgeschaft ten voordele van nieuwe fietspaden in betonklinkers en gerieflijke voetpaden. De aansluiting van het autoverkeer uit de aanliggende straten gebeurt steeds op verhoogde inrichtingen. Op sommige van die kruispunten worden ook straatbomen geplant.
Om het verlies aan parkeerplaatsen op straat op te vangen, zijn buurtparkings aangelegd op onbebouwde percelen. Ook een deel van de vork Rooskenstraat-Heerweg wordt van rijweg in parkeerterrein omgezet. De grootste buurtparking, tussen Nederzwijnaarde en de Schaarkenstraat, is al opgeleverd en in gebruik.
Momenteel zijn er enkel kleine voorbereidende werken aan de nutsleidingen te bespeuren. Het wegdek van de Heerweg verkeert in erg slechte staat. Het is een kasseiweg met een asfaltlaag erover. Met de komst van de tram verandert dit in een rijweg in uitgewassen beton, hetzelfde materiaal dat wordt gebruikt in de PAG-as en de Cataloniëstraat. Enkele panden zijn afgebroken om de weg voldoende breed te maken voor een trambaan en aparte fietspaden. Op de plaatsen waar de weg weer breder wordt, wordt het trottoir afgezoomd met paaltjes om wildparkeren te voorkomen.
Een klein kilometertje ten zuiden van de E40 kruist de Heerweg-Noord de N469, waarna het de Heerweg-Zuid wordt, en het oude dorpscentrum van Zwijnaarde binnenrijdt. De N469 is beter bekend als Adolphe Della Faillelaan (ten oosten van de Heerweg) en Tramstraat (ten westen van de Heerweg). Het is een erg drukke ontsluitingsweg die Merelbeke en Zwijnaarde verbindt met de N60 (Grotesteenweg), en bij uitbreiding ook met de E17 en het centrum van Gent. Dankzij de voltooiing van de R4-buitenring kan dit kruispunt tijdelijk worden afgesloten voor de aanleg van de tram.
Tram 2 zal halt houden aan een eilandperron op Heerweg-Noord. Beide rijrichtingen blijven aan dezelfde kant van het kruispunt omdat Heerweg-Noord een flink stuk breder is dan Heerweg-Zuid, waar geen plaats is voor een perron. De tram kruist hier een hele reeks buslijnen, waaronder de druk gebruikte reeks 70-71-72 en stadsbuslijn 5. Het Agentschap Wegen en Verkeer kiest hier voor aanliggende fietspaden in betonklinkers. Het dwarsparkeren wordt vervangen door langsparkeren, maar de parkeerstrook blijft jammer genoeg tussen het trottoir en het fietspad liggen, en niet tussen de rijweg en het fietspad. Op de noordoostelijke hoek van het kruispunt wordt ook één straatboom geplant.
Deel 4: Tramstraat (N469) tot Zwijnaarde Hekers
Aan de overzijde van de N469 rijdt de tram de dorpskern van Zwijnaarde in via Heerweg-Zuid. De weg is er aanzienlijk smaller dan op de Heerweg-Noord, maar ook hier hield men vast aan de aanleg van aparte fietspaden met slechts beperkt behoud van straatparkeren. Hier zijn de wegeniswerken al verder gevorderd dan in Nieuw Gent: langs de westzijde zijn het trottoir en fietspad klaar voor gebruik.
Ter hoogte van het Oud Gemeentehuis kruist de Heerweg de Dorpsstraat, die recht naar het hart van het dorp loopt. Het verkeer op dit kruispunt zal met stoplichten geregeld worden. Een klein beetje voorbij dit kruispunt bereikt de tram zijn nieuwe eindhalte, ter hoogte van de bibliotheek en de sporthal Zwijnaarde-Hekers.
Op het kruispunt met Ter Linden zijn enkele volwassen dennenbomen gesneuveld om plaats te maken voor de eindhalte, waar binnenkort ook een dienstgebouw van De Lijn zal worden opgetrokken. Omdat de tram hier niet meer op de rijweg rijdt, werd die hier al in asfalt uitgevoerd. Op de extra brede stop komt nog een schuilhuisje voor de halte van buslijn 5. Verder zuidwaarts heeft de Heerweg zijn oude betonverharding behouden, maar zijn het fietspad en het trottoir helemaal vernieuwd. Ze zijn nu visueel sterker afgebakend van de rijweg, maar gaan op en neer aan het ritme van de aanpalende opritten en zijn ook hier nog steeds uitgevoerd in klinkers.
Na het zomerbouwverlof wordt gestart aan de heraanleg van Heerweg Noord. Voor alle informatie in verband met de bereikbaarheid van de buurt en tijdelijke omleidingsroutes voor de bussen in de buurt kan je terecht op de website van De Lijn.
Tekst & foto’s: Amaury Henderick
1 reply on “ Werf-update: Tramlijn 2 naar Zwijnaarde ”