Wijk in verandering: de studentenbuurt

De Gentse studentenbuurt stroomde de voorbije weken terug vol met tienduizenden leergierige jongeren. Na een zomerslaap van drie maanden, bruist deze buurt weer meer dan ooit tevoren. Dat is ook te merken aan het aantal bouwprojecten in de wijk: in elke straat is er wel een renovatieproject gaande, of wordt er een nieuwbouw opgetrokken. Gentcement trok zijn stapschoenen aan voor een intensieve avondwandeling.

Savaanstraat

We beginnen onze tocht in de Savaanstraat, waar het wel lijkt of elke buur om beurt een project mag uitvoeren. Na het suikerklontje van het Sint-Barbaracollege (AADU architecten i.s.m. GAFPA & Bart Dehaene) en het naburige appartementsgebouw, staat er nu een bouwkraan en een werfzone voor een woonhuis dat zo te zien stevig onderhanden wordt genomen.

Bagattenstraat – Guinardstraat

Er staat een en ander in de stellingen in de studentenbuurt, waaronder één van de grootste panden in de Guinardstraat. Ook deze buurt is ferm aan’t verproperen. Hopelijk volgt ooit, ooit, ooit… het wegdek van de Bagattenstraat.

Ook het pand naast de Freinetschool staat in de stellingen. Het pand van optiek De Groote echter (nog) niet. Dat hoekpand in de Pollepelstraat ziet er al zolang we ons kunnen herinneren zo mistroostig uit – en het is één van de meest zichtbare in de hele straat (omdat het op een hoek ligt). Hopelijk volgt het ooit nog. Het ziet er in zijn geheel onbewoond en ongebruikt uit.

Zelfde verhaal voor de westelijke hoek van de Willem Tellstraat.

Zelfs het gebouw van de socialistische ambtenarenvakbond ACOD staat in de stellingen. ’t Is nochtans niet zo lang geleden dat die gevel werd gerenoveerd.

Sint-Pietersnieuwstraat

Door het groeiend aantal studenten en fuserende onderwijsinstellingen, hebben heel wat universiteiten en hogescholen een aantal grootschalige, nieuwe gebouwen laten neerpoten, waaronder het UniversiteitsForum (Stéphane Beel Architecten i.s.m. Xaveer De Geyter), dat nog steeds een zeer architecturale impact geeft op de Sint-Pietersnieuwstraat.

Recht tegenover het UFo , bevindt zich de voormalige redactie en drukkerij van dagblad Vooruit, die in een tweede leven een theater was onder de naam ‘Backstage’. Deze werd onlangs volledig gerenoveerd onder leiding van Gents architectenbureau a154. In zijn derde leven huisvest het nu een hostel onder de naam ‘Backstay Hostel’. Misschien een van de meest positieve gevolgen hiervan is dat de glazen gevel weer ’s nachts volledig oplicht. Prachtig.

Mensen die de afgelopen jaren op de Blandijn hebben gestudeerd, kennen de Top Copy als een van dé afhaalplekken van syllabussen en stucu’s. Het pand waarin zij zaten is met de grond gelijk gemaakt. Geen idee wat er in de plaats komt.

Kramersplein

’t Waren de eerste dagen van het universitaire academiejaar tijdens onze fototocht. Altijd wonderlijk wanneer de studentenbuurt na zijn zomerslaapje terug zo hard tot leven komt.

Kunstlaan

Er staan enkele panden in de stellingen op de Kunstlaan. De gewone gang van zaken uiteraard…

… maar toch ook ééntje om echt naar uit te kijken. Het meest opvallende Art Nouveaupand uit de buurt, met de opmerkelijke ronde deur en het balkon dat al een eeuwigheid gestut moest worden, staat in de stellingen. De markante deur is er zelfs uitgehaald, die wordt wellicht in een atelier hersteld.

Kortrijksepoortstraat

De werf der traagheid. Een werf die al langer loopt dan zowat elk ander bouwproject in de ruime omstreken. Een perceel in de bocht van de straat werd begin jaren 2000 vrijgemaakt om plaats te maken voor iets(appartementen? hotel?), maar de werf is een aantal keren stilgelegd. Het is al ruim een decennium een gapend gat in een van de belangrijkste assen van de stad (vergelijk met augustus 2010).

Dezelfde werf die een gapend gat laat in de Kortrijksepoortstraat, is iets presentabeler langs de achterkant, waar de Leie stroomt. De werf is ‘al’ luchtdicht gemaakt, een ingreep die ondertussen al enkele jaren geleden plaatsvond, nadat het jaren een open stenen constructie was (zie april 2009), ten prooi aan de elementen.

Het zullen nochtans prachtige woningen/kamers zijn, waarvan ik me niet kan voorstellen dat ze lang op de markt blijven. Je hebt er een uitzicht op de Leie, de reusachtige platanen van de Bijlokekaai en op de Bijloke zelf.

Aan het pand ernaast, waar men in een ver verleden nog veel zakgeld uitgaf aan het spelen van gewelddadige online videospelletjes in Internetcafé Globetrotter, hangt een affiche uit. Dit pand wordt gesloopt en vervangen door een meergezinswoning. Hopelijk niet ook een gapend gat voor meer dan tien jaar.

Dit pand, waar ooit een obscuur, altijd gesloten brocante-handeltje zat met een griezelig waarschuwingspapiertje aan de etalage (een hand met een pistool en het opschrift “hier waak ik”), staat nu heel leeg en stoffig te wezen. Het zegt niet veel wanneer je het ziet in de Kortrijksepoortstraat…

… maar zoals meestal met die straat, is de achterbouw ervan, langs de oever van de Leie, een pak interessanter. De kraan in dit beeld hoort trouwens bij de eerder vermelde werf der traagheid. Staat er al zodanig lang dat ie wel mag ingeschreven worden als onderdeel van de Gentse skyline. Dat terzijde.

Naast het pand in kwestie staat een appartementsgebouw met een mooie gevel. Die gevel is het afgelopen jaar grondig schoongemaakt (vergelijk met juli 2013). De kledingzaak die er lange tijd gevestigd was op het gelijkvloers, is verhuisd naar de Nederkouter.

Verlorenkost

Dit is het Verlorenkostkruispunt, vernoemd naar die zijstraat in het midden van het beeld. Het is wellicht het drukste kruispunt van de studentenbuurt. Sinds een jaar staan hier verkeerslichten, maar het enige dat die doen is een oranje knipperlicht genereren tijdens de spitsuren. Ik vraag mij af waarom: verkeersborden, haaientanden en gevarendriehoeken zijn er al genoeg. De zichtbaarheid is er op veel plekken beperkt (bvb. als je uit de Verlorenkost komt en je wil het kruispunt op, zie je eigenlijk niks), en functionele lichten zouden wel helpen om calamiteiten te voorkomen, maar vooral: om de vlotte doorstroming van tram 1 te waarborgen.

Over die tram gesproken: het pand aan halte Verlorenkost (richting Sint-Pietersstation) is opgeknapt en staat te koop. Op zich geen groot nieuws, maar dit was jarenlang een grimmig kraakpand met soms navenante overlast (ooit zaten er zelfs een paar plezante krakers de wachtende reizigers te bestoken met waterpistolen en waterballonnen), pal naast de drukste tramhalte tussen de Korenmarkt en het station.

Overigens wel stom dat die halte, ook al is het een van de meest gebruikte van het netwerk, al decennia niet meer is dan een gele paal in het trottoir. Na een project PAG-as en BraVoKo mag er ook eens bekeken worden of de Kortrijksepoortstraat, Nederkouter en Koophandelsplein (KoNeKo?) niet ook eens onderhanden mogen genomen worden…

Renovaties in overvloed

Het valt op dat er de laatste maanden bovengemiddeld veel wordt gerenoveerd in de studentenbuurt. Het overgrote deel van de panden hier zijn opgedeelde rijhuizen en herenwoningen, die doorheen de jaren voor veel eigenaars vooral een lucratieve eigendom zijn geweest, met minimale investeringen (niet iedereen natuurlijk, maar toch heel courant). Misschien is het wel omdat er sinds enkele jaren concurrentie is toegestaan van projectontwikkelaars dat er nu velen toch eens hun pand deze eeuw inloodsen?

Onder andere ook het opvallende hoekpand op de Karel van Hulthemstraat en de Hyppolyte Metdepenningenstraat. Zou er terug een bekroning komen op dat hoektorentje? En zou de balustrade aan dat venster links vervolledigd worden? Spannend.

Op het Prudens Van Duysepleintje, waar ook een van de machtigste bomen van Gent staat.

In de Sint-Amandstraat.

Oh, en eentje dat ook echt wel opvalt: het hoekpand van het Sint-Pietersplein met de Sint-Pietersnieuwstraat staat in de stellingen. Dat was totnutoe altijd zo’n pijnlijk bouwvallige gevel in een anders toch behoorlijk knappe gevelrij. (vergelijk met Google Street View). Het stemt het meisje in de bakfiets tot vrolijkheid.

Terwijl de gemiddelde gevel in de studentenbuurt er steeds properder op wordt, blijven de straten wel achterop hinken. De wegdekken bestaan vaak uit lapjesasfalt of uit klinkers in de vorm van maandverband. Er is onnoemelijk veel straatkant voorzien voor langsparkeren, naast smalle en vaak oneffen trottoirs. Dat is absurd, aangezien het verkeer in de wijk sterk gedomineerd wordt door wandelen en fietsen. Voor de rest valt vooral op dat er bijzonder weinig bomen zijn in de straten, behalve in de monumentale Kunstlaan van de vorige pagina.

Nochtans is er plek zat. Iedere twee parkeerplaatsen een boom zetten zou in bijvoorbeeld deze Karel van Hulthemstraat voor een veel aangenamer straatbeeld zorgen. Bovendien zou het de rijweg voldoende kunnen versmallen om de zone 30 hier écht ruimtelijk af te dwingen. Want met borden en verf bereik je nooit echt een fundamentele snelheidsverlaging als je weg wel breed genoeg blijft om probleemloos 50 te rijden.

Vooral de straten rondom de Leopoldskazerne zijn erg breed, maar alle extra ruimte staat in het teken van de auto.

De Kattenberg is wellicht samen met zijn parallel de Sint-Amandstraat de ergste in dit opzicht. Beide straten zijn echt enorm breed, maar het zijn desolate steenvlakten met zone-30-borden die niet meer zijn dan een doekje voor het bloeden.

Tweekerkenstraat

Een van de nieuwe gebouwen die UGent de afgelopen 10 jaar heeft gezet in de lange Universiteitssliert tussen Sint-Pietersnieuwstraat en Schelde, staat in de stellingen. Het is niet echt een renovatie, maar een eindafwerking, jàren na oplevering en ingebruikname van dit gebouw. Jarenlang ontbraken namelijk de plafondpanelen en verlichting, zowel langs de Tweekerkenstraat als langs de achterkant:

Bagattenstraat – Rozendaalken – Jeruzalemstraat – Sint-Liesbetsteeg

’t Rijksarchief ’s avonds. Mooi hé. We wachten overigens nog even met een afsluitende fotoreeks daarover. Het moet nog in gebruik genomen worden, en het pleintje erachter nog een beetje opgeruimd.

Tekst: Amaury Henderick & Fréderic Louis / Foto’s: Amaury Henderick